इयत्ता पाचवी मराठी - पाठ: पुस्तके स्वाध्याय
प्रश्न १: थोडक्यात उत्तरे लिहा
अ) पुस्तके कोणाकोणाच्या गोष्टी सांगतात, असे कवितेत म्हटले आहे?
पुस्तके युगायुगांच्या, वर्तमानाच्या आणि भूतकाळाच्या तसेच माणसांच्या जगाच्या, एकेका क्षणाच्या तसेच जिंकल्याच्या आणि हरल्याच्या, प्रेमाच्या आणि कडवटपणाच्या गोष्टी पुस्तके सांगतात.
आ) पुस्तके तुमच्याजवळ का राहू इच्छितात?
पुस्तकांमध्ये युगायुगांच्या गोष्टी आहेत, वर्तमानकाळ आणि भूतकाळातील प्रत्येक क्षणाच्या गोष्टी या पुस्तकांत आहेत, हार-जीत तसेच प्रेमाच्या कटुतेच्या गोष्टी पुस्तकांत आहेत.
इ) आपण पुस्तकांच्या विश्वात जायला हवे, असे कवीला का वाटते?
पुस्तकांना काही गोष्टी सांगायच्या असतात, पुस्तकांमधून पाखरे चिवचिवतात, पुस्तकातील अक्षरे सळसळ करतात, पुस्तकांतून झरे गुणगुणतात, पुस्तके परीकथा ऐकवतात.
प्रश्न २: एका वाक्यात उत्तरे लिहा
अ) ‘पुस्तके’ या कवितेतील खालील गोष्टी काय करतात, ते लिहा: आखरं
सळसळतात
आ) ‘पुस्तके’ या कवितेतील खालील गोष्टी काय करतात, ते लिहा: निर्झर
गुणगुणतात
प्रश्न ३: कवितेच्या ओळी पूर्ण करा
अ) पुस्तकं सांगतात .............
पुस्तकं सांगतात गोष्टी युगायुगांच्या. माणसांच्या जगाच्या, वर्तमानाच्या-भूतकाळाच्या.
आ) तुम्ही नाही का .............
तुम्ही नाही का ऐकणार गोष्टी पुस्तकांच्या? पुस्तके काही करू इच्छितात, तुमच्याजवळ राहू इच्छितात.
इ) पुस्तकांत पाखर .............
पुस्तकांत पाखर चिवचिवतात. पुस्तकांत आखर सळसळतात. पुस्तकांत निर्झर गुणगुणतात. पुस्तकं परीकथा ऐकवतात.
ई) पुस्तकात रॉकेटचे .............
पुस्तकात रॉकेटचे तंत्र आहे, पुस्तकात विज्ञानाचा मंत्र आहे. पुस्तकांची दुनिया न्यारी आहे, ज्ञानाची उत्तुंग भरारी आहे!
प्रश्न ४: थोडक्यात उत्तरे लिहा
पुस्तकांचे जग वेगळे असते, याबद्दल शिक्षक, पालक, मित्रांशी चर्चा करा. लिहा.
पुस्तकांचे जगच वेगळे असते या जगात खूप काळांपासून घडत आलेल्या गोष्टी सांगितलेल्या असतात. पुस्तके आपल्याला विज्ञान तंत्रज्ञानाच्या जगात घेऊन जातात.
प्रश्न ५: थोडक्यात उत्तरे लिहा
तुमचे पाठ्यपुस्तक चांगल्या अवस्थेत राहावे, यासाठी तुम्ही कोणती काळजी घ्याल?
पाठपुस्तके चांगल्या अवस्थेत राहावे यासाठी ती नवीन असतानाच त्यांना कागदाचे आवरण घालू. पुस्तके हाताळताना काळजीपूर्वक हाताळू.
प्रश्न ६: दिलेल्या शब्दावरून गोष्ट तयार करा
पुस्तक तुमच्याशी बोलते आहे, अशी कल्पना करा. आठ ते दहा वाक्ये लिहा.
एके दिवशी अभ्यास करत असताना माझ्या कानावर हाक आली आजूबाजूला पहिले तर कोणीच दिसत नव्हते. तेवढ्यात पुन्हा एकदा हाक आली तेव्हा चक्क पुस्तकच माझ्याशी बोलत होते ते पुढे बोलू लागले. अरे मित्रा मी पुस्तक बोलत आहे. तुझ्या शाळेत कायम तुझ्या बरोबर असतो. माझ्यातून तुम्हाला ज्ञान मिळते. कधी कधी मी तुम्हांला हसवतो कधी कधी तुम्हांला इतिहासात घडून गेलेल्या गोष्टी सांगत असतो तर कधी भविष्यात घडणाऱ्या बदलांचा संकेत तुम्हांला देत असतो. अरे मित्रा तू जसे आजपर्यंत मला जपून नीटनेटके ठेवले आहेस तसेच यापुढे ही ठेवशील ना?
प्रश्न ७: नावे लिहा
तुम्हाला कोणत्या प्रकारच्या गोष्टींची पुस्तके वाचायला आवडतात त्यांची यादी करा.
१) परीकथा, २) चातुर्यकथा, ३) शौर्य कथा, ४) आत्मकथा, ५) विनोदी कथा, ६) साहसाच्या गोष्टी, ७) वैचारिक गोष्टी, ८) पुराण कथा.
प्रश्न ८: थोडक्यात उत्तरे लिहा
अ) पुस्तक: गांधीजींचे जीवन त्यांच्याच शब्दांत
पुस्तकाचे नाव: गांधीजींचे जीवन त्यांच्याच शब्दांत, लेखक: प्यारेलाल, विषय: आत्मचरित्र, आवडलेली वाक्य: महात्मा पदवीपेक्षा सत्य मला अनंत प्रिय आहे., नवे शब्द: पतित, वज्राघात.
आ) पुस्तक: समाज सुधारक
पुस्तकाचे नाव: समाज सुधारक, लेखक: डॉ. सदानंद मोरे, विषय: चरित्र, आवडलेली वाक्य: विद्येविना माती गेली | मतीविना नीती गेली | नीतिविना गती गेली | गतिविना वित्त गेले | वित्ताविना शुद्र खचले | इतके अनर्थ एका अविद्येने केले |, नवे शब्द: वित्त, शुद्र.
इ) पुस्तक: इसापनीती
पुस्तकाचे नाव: इसापनीती, लेखक: सौ. रेचलगडकर, विषय: बोधकथा, आवडलेली वाक्य: समृद्धी व संस्कृती यांचे अतूट नाते असते, नवे शब्द: अचर.
प्रश्न ९: थोडक्यात उत्तरे लिहा
अ) छापलेले पुस्तक व ई-पुस्तक यांपैकी तुम्हाला कोणते पुस्तक वाचायला आवडेल? का?
मला छापलेले पुस्तक वाचायला आवडते. कारण छापलेले पुस्तक वाचताना ते हातात घेऊन नीट वाचता येते.
आ) तुम्हाला शिक्षकांच्या मदतीने शिकायला आवडेल, की ई-पुस्तकांच्या मदतीने? का?
मला शिक्षकांच्या मदतीने शिकायला आवडेल. कारण शिक्षक पुस्तकातील मजकूर आम्हाला अगदी साध्या सोप्या भाषेत समजावून सांगतात.
इ) तुमचे पुस्तक वाचून झाल्यावर ते इतरांना वाचायला द्यावे की नाही? का?
आपले पुस्तक वाचून झाल्यावर ते इतरांना वाचायला द्यायचे कारण त्यामुळे ते पुस्तक वाचणाऱ्याच्या ही ज्ञानात भर पडेल.
पुस्तके स्वाध्याय - pahavi marathi
इयत्ता पाचवी मराठी पाठ: पुस्तके यामध्ये पुस्तकांचे ज्ञानविश्व आणि त्यांचे महत्त्व यांचे कवितेतून वर्णन आहे. या स्वाध्यायात प्रश्नोत्तरे, कवितेच्या ओळी पूर्ण करणे, आणि पुस्तकांचे महत्त्व यांचा समावेश आहे. विद्यार्थ्यांसाठी उपयुक्त मराठी अभ्यास साहित्य आणि वाचनाचे महत्त्व शिकण्याची संधी येथे उपलब्ध आहे. ही कविता ज्ञानार्जनाची प्रेरणा देते.
कीवर्ड्स: पुस्तके, स्वाध्याय, pahavi marathi, इयत्ता पाचवी मराठी, प्रश्नोत्तरे, मराठी अभ्यास, कविता, ज्ञानविश्व, पुस्तकांचे महत्त्व
संबंधित स्वाध्याय: इयत्ता पाचवीच्या इतर मराठी पाठांचे स्वाध्याय शोधण्यासाठी: