इयत्ता सहावी भूगोल - पाठ: मानवाचे व्यवसाय स्वाध्याय
प्रश्न अ: योग्य पर्याय निवडा.
उत्तर: बस कंडक्टर
स्पष्टीकरण: बस कंडक्टर सेवा क्षेत्रात काम करते, जे तृतीयक व्यवसाय आहे, तर पशुवैद्यक आणि वीटभट्टी कामगार अनुक्रमे प्राथमिक आणि द्वितीयक व्यवसायाशी संबंधित आहेत.
उत्तर: प्राथमिक
स्पष्टीकरण: उष्ण कटिबंधीय प्रदेशात सुपीक जमीन आणि पाण्याची उपलब्धता यामुळे शेती, मासेमारी आणि पशुपालनासारखे प्राथमिक व्यवसाय प्रबळ असतात.
उत्तर: तृतीयक
स्पष्टीकरण: पापड आणि लोणची विकणे ही विक्री आणि वितरणाची सेवा आहे, जी तृतीयक व्यवसायात येते, कारण यात उत्पादनांचे वितरण आणि विक्री होते.
प्रश्न ब: कारणे लिहा.
- प्राथमिक व्यवसाय (उदा., शेती, मासेमारी) कमी विशेष प्रावीण्याची आवश्यकता असते, त्यामुळे उत्पन्न कमी असते.
- द्वितीयक व्यवसाय (उदा., उत्पादन, बांधकाम) मध्यम कौशल्याची गरज असते, त्यामुळे उत्पन्न मध्यम असते.
- तृतीयक आणि चतुर्थक व्यवसाय (उदा., सेवा, संशोधन) उच्च कौशल्य आणि शिक्षणाची आवश्यकता असते, त्यामुळे उत्पन्न जास्त असते.
स्पष्टीकरण: व्यवसायाचे स्वरूप, कौशल्याची आवश्यकता आणि बाजारपेठेतील मागणी यावर व्यक्तीचे उत्पन्न अवलंबून असते, ज्यामुळे व्यवसायाचा प्रकार उत्पन्न ठरवतो.
- प्राथमिक व्यवसाय (शेती, खनन) कमी उत्पन्न देतात, त्यामुळे राष्ट्रीय उत्पन्न कमी राहते, जे विकसनशील देशांचे वैशिष्ट्य आहे.
- तृतीयक व्यवसाय (सेवा, तंत्रज्ञान) उच्च उत्पन्न देतात, ज्यामुळे राष्ट्रीय उत्पन्न जास्त राहते, जे विकसित देशांचे वैशिष्ट्य आहे.
- विकसित देशांमध्ये तंत्रज्ञान आणि शिक्षणामुळे तृतीयक व्यवसायांचा विकास झाला आहे, तर विकसनशील देश प्राथमिक व्यवसायांवर अवलंबून असतात.
स्पष्टीकरण: आर्थिक विकास, तंत्रज्ञान आणि शिक्षण यांचा व्यवसायाच्या स्वरूपावर परिणाम होतो, ज्यामुळे प्राथमिक व्यवसायांचे प्राबल्य असलेले देश विकसनशील आणि तृतीयक व्यवसायांचे प्राबल्य असलेले देश विकसित असतात.
- चतुर्थक व्यवसाय (उदा., संशोधन, माहिती तंत्रज्ञान) उच्च कौशल्य, प्रगत तंत्रज्ञान आणि शिक्षणाची आवश्यकता असते, जी केवळ विकसित देशांमध्ये उपलब्ध आहे.
- या व्यवसायांना मोठ्या गुंतवणुकीची आणि विशेष प्रावीण्याची गरज असते, जे सर्वत्र उपलब्ध नसते.
- चतुर्थक व्यवसाय विशिष्ट क्षेत्रांशी (उदा., सिलिकॉन व्हॅली, बेंगलुरू) मर्यादित असतात, त्यामुळे ते सर्वत्र आढळत नाहीत.
स्पष्टीकरण: चतुर्थक व्यवसाय हे उच्च तांत्रिक आणि बौद्धिक क्षेत्राशी संबंधित आहे, ज्यामुळे ते केवळ प्रगत अर्थव्यवस्थांमध्ये आणि विशिष्ट ठिकाणी आढळतात.
मानवाचे व्यवसाय स्वाध्याय - sahavi bhugol
इयत्ता सहावी भूगोल पाठ १०: मानवाचे व्यवसाय ही प्राथमिक, द्वितीयक, तृतीयक आणि चतुर्थक व्यवसाय यांचा अभ्यास करते. या स्वाध्यायात व्यवसायांच्या प्रकारांवर प्रश्नोत्तरे आहेत. विद्यार्थ्यांसाठी उपयुक्त भूगोल अभ्यास साहित्य येथे उपलब्ध आहे.
कीवर्ड्स: मानवाचे व्यवसाय, स्वाध्याय, sahavi bhugol, इयत्ता सहावी भूगोल, प्राथमिक व्यवसाय, तृतीयक व्यवसाय, चतुर्थक व्यवसाय, भूगोल अभ्यास