पचनाची क्रिया कुठून सुरू होते?

पचनाची क्रिया मुखापासून सुरू होते.

स्नायू किती प्रकारचे असतात?

स्नायू तीन प्रकारचे असतात: अस्थिस्नायू (ऐच्छिक), हृदयाचे स्नायू, आणि मृदू स्नायू (अनैच्छिक).

इयत्ता सातवी सामान्य विज्ञान धडा १२: मानवी स्नायू व पचनसंस्था स्वाध्याय प्रश्नोत्तरे

इयत्ता सातवी सामान्य विज्ञान धडा १२: मानवी स्नायू व पचनसंस्था स्वाध्याय प्रश्नोत्तरे

इयत्ता सातवीच्या सामान्य विज्ञानातील "मानवी स्नायू व पचनसंस्था" हा धडा स्नायू, पचनक्रिया, आणि दातांचे प्रकार यांचे शैक्षणिक वर्णन करतो. या स्वाध्यायात प्रश्नोत्तरे, स्नायूंचे कार्य, आणि पचनसंस्थेची रचना यांचा समावेश आहे, जे विद्यार्थ्यांना मानवी शरीर समजण्यास मदत करते.

प्रश्न १: रिकाम्या जागी योग्य शब्द

अ. पचनाची क्रिया ............. पासून सुरू होते.

मुख

आ. पापण्यांमध्ये ............. प्रकारचे स्नायू असतात.

ऐच्छिक

इ. स्नायूसंस्थेचे ............. हे कार्य नाही.

रक्तपेशी बनवणे

ई. हृदयाचे स्नायू हे ............. असतात.

हृद स्नायू

उ. बारीक झालेले अन्न पुढे ढकलणे हे ............. चे कार्य आहे.

ग्रासनलिका

प्रश्न २: सांगा, माझी जोडी कोणाशी?

1. हृद स्नायू

आम्ही कधीच थकत नाही

2. स्नायूंमुळेच होतात

जबड्याच्या चघळण्याच्या हालचाली

3. पेप्सिन

जठररसातील विकर

4. पेटके येणे

स्नायूंचे अनियंत्रित व वेदनामय आकुंचन

5. अस्थि स्नायू

नेहमीच जोडीने कार्य करतात

प्रश्न ३: खोटे कोण बोलतोय?

1. जीभ: माझ्यातील रुचिकलिका फक्त गोड चव ओळखतात.

खोटे: जीभ सर्व चवी ओळखू शकते.

2. यकृत: मी शरीरातील सर्वांत मोठी ग्रंथी आहे.

खरे

3. मोठे आतडे: माझी लांबी 7.5 मीटर आहे.

खोटे: मोठ्या आतड्याची लांबी १.५ मीटर आहे.

4. ॲपेंडिक्स: पचनाची क्रिया माझ्याशिवाय होऊच शकत नाही.

खोटे: ॲपेंडिक्सचे पचनात कोणतेही कार्य नाही.

5. फुफ्फुस: उत्सर्जनाच्या क्रियेत माझा महत्त्वाचा सहभाग असतो.

खोटे: फुफ्फुसाचा उत्सर्जनात सहभाग आहे, पण वृक्काइतका नाही.

प्रश्न ४: कारणे लिहा

अ. जठरात आलेले अन्न आम्लधर्मी होते.

जठराच्या भित्तिकेत जठरग्रंथी सौम्य हायड्रोक्लोरिक आम्ल तयार करतात, त्यामुळे अन्न आम्लधर्मी होते.

आ. हृदयाच्या स्नायूंना अनैच्छिक स्नायू म्हणतात.

हृदयाचे स्नायू इच्छेवर कार्य करीत नाहीत आणि अविरत चालतात, म्हणून ते अनैच्छिक स्नायू आहेत.

इ. मादक पदार्थांचे सेवन करू नये.

मादक पदार्थांमुळे कॅन्सरसारखे रोग होऊ शकतात आणि इंद्रिय संस्थांचे कार्य बिघडते.

ई. तुमच्या शरीरातील स्नायू मजबूत व कार्यप्रवण हवेत.

कमजोर स्नायूंमुळे वेदना आणि व्याधी होतात, म्हणून स्नायू मजबूत हवेत.

प्रश्न ५: खालील प्रश्नांची उत्तरे

अ. स्नायू मुख्यतः किती प्रकारचे असतात व कोणकोणते?

तीन प्रकार: १. अस्थिस्नायू (ऐच्छिक)
२. हृदयाचे स्नायू
३. मृदू स्नायू (अनैच्छिक)

आ. आम्लपित्त का होते? त्याचा शरीरावर काय परिणाम होतो?

कारण: एच. पायलोरी जीवाणू, तणाव, तिखट पदार्थ.
परिणाम: डोकेदुखी, पुरळ, छातीत जळजळ.

इ. दातांचे प्रमुख प्रकार कोणते? त्यांचे कार्य काय आहे?

प्रकार: पटाशीचे दात, सुळे, दाढा, उपदाढा.
कार्य: पटाशीचे दात तुकडा मोडणे, सुळे शिकार, दाढा आणि उपदाढा चर्वण.

प्रश्न ६: पचनसंस्थेची आकृती

पचनसंस्थेची आकृती काढून आकृतीतील भागांना योग्य नावे द्या व अन्नपचनाची प्रक्रिया तुमच्या शब्दांत लिहा.

[आकृती: विद्यार्थ्यांनी स्वतः काढावी]
१. मुखात अन्न चावून बारीक केले जाते, लाळ मिसळते.
२. अन्न जिभेने ग्रासनलिकेत ढकलले जाते.
३. जठरात जठररस (हायड्रोक्लोरिक आम्ल, पेप्सिन, म्यूकस) मिसळून अन्न आम्लधर्मी होते, प्रथिनांचे विघटन होते.
४. पातळ मिश्रण लहान आतड्यात जाते.
५. यकृताचा पित्तरस स्निग्ध पदार्थांचे पचन सुलभ करतो, पोषक पदार्थ रक्तात शोषले जातात.
६. न पचलेले अन्न मोठ्या आतड्यात जाते.
७. उरलेले पदार्थ गुदद्वारामार्फत बाहेर टाकले जातात.

FAQ आणि शेअरिंग

हा स्वाध्याय तुमच्या मित्रांसोबत शेअर करा.

हा स्वाध्याय तुमच्या मित्रांसोबत WhatsApp, Facebook, किंवा ईमेलद्वारे शेअर करा. स्वाध्यायाची माहिती आवडल्यास खाली कमेंट करून सांगा!

स्वाध्यायाची माहिती आवडल्यास आम्हाला कमेंट करून सांगा.

आपल्या अभिप्रायाने आम्हाला प्रोत्साहन मिळेल. खालील कमेंट विभागात आपले विचार लिहा!