आपली अस्थिसंस्था व त्वचा स्वाध्याय कोणत्या विषयाचा आहे?

हा स्वाध्याय इयत्ता सहावीच्या सामान्य विज्ञान विषयाचा आहे, ज्यामध्ये अस्थिसंस्था आणि त्वचेची रचना आणि कार्ये यांचा समावेश आहे.

त्वचेची मुख्य कार्ये कोणती?

त्वचा संरक्षण, तापमान नियंत्रण, ‘ड’ जीवनसत्त्व निर्मिती, आणि स्पर्श इंद्रिय म्हणून कार्य करते.

अस्थिसंस्थेचे महत्त्व काय?

अस्थिसंस्था शरीराला आकार, आधार, आणि संरक्षण प्रदान करते तसेच हालचाल आणि रक्तपेशी निर्मितीला मदत करते.

इयत्ता सहावी सामान्य विज्ञान: आपली अस्थिसंस्था व त्वचा स्वाध्याय प्रश्नोत्तरे

इयत्ता सहावी सामान्य विज्ञान: आपली अस्थिसंस्था व त्वचा स्वाध्याय प्रश्नोत्तरे

इयत्ता सहावीच्या सामान्य विज्ञानातील "आपली अस्थिसंस्था व त्वचा" हा पाठ मानवी शरीरातील अस्थिसंस्था आणि त्वचेची रचना, कार्ये आणि महत्त्व यांचे वर्णन करतो. या स्वाध्यायात प्रश्नोत्तरे, सांधे, हाडांचे प्रकार, आणि त्वचेची कार्ये यांचा समावेश आहे, जे विद्यार्थ्यांना विज्ञानाची आवड निर्माण करण्यास मदत करते.

आपली अस्थिसंस्था व त्वचा - प्रश्न १: रिकाम्या जागी योग्य शब्द भरा

प्रश्न १: रिकाम्या जागी योग्य शब्द भरा

अ) ज्या ठिकाणी दोन किंवा दोनपेक्षा जास्त हाडे जोडलेली असतात, त्याजोडणीला काय म्हणतात?

सांधा

आ) बाह्यत्वचेच्या थरांमधील पेशींत कोणते रंगद्रव्य असते?

मेलॅनिन

इ) मानवी त्वचेचे कोणते दोन थर आहेत?

बाह्यत्वचा व अंतत्वचा

ई) मानवी अस्थिसंस्था किती भागात विभागली जाते?

दोन

आपली अस्थिसंस्था व त्वचा - प्रश्न २: सांगा, मी कोणाशी जोडी लावू?

प्रश्न २: ‘अ’ गट आणि ‘ब’ गट यांची जोडी लावा

‘अ’ गट: १. उखळीचा सांधा, २. बिजागिरीचा सांधा, ३. सरकता सांधा

‘ब’ गट: खांदा, गुडघा, मनगट

१. उखळीचा सांधा - खांदा, २. बिजागिरीचा सांधा - गुडघा, ३. सरकता सांधा - मनगट

आपली अस्थिसंस्था व त्वचा - प्रश्न ३: चूक की बरोबर

प्रश्न ३: खालील विधाने चूक की बरोबर ते सांगा

अ) हाडांची रचना मऊ/मृदू असते.

चूक: हाडांची रचना कठीण आणि मजबूत असते, कारण त्यात कॅल्शियम आणि फॉस्फरस असते.

आ) मानवी अस्थिसंस्था शरीरातील आंतरेंद्रियांचे रक्षण करते.

बरोबर

आपली अस्थिसंस्था व त्वचा - प्रश्न ४: योग्य पर्याय निवडा

प्रश्न ४: योग्य पर्याय निवडा

अ) शरीराला आकार देणारी संस्था कोणती?

अस्थिसंस्था

आ) पायांची व हातांची बोटे यांत कोणत्या प्रकारचा सांधा असतो?

बिजागिरीचा सांधा

आपली अस्थिसंस्था व त्वचा - प्रश्न ५: उत्तरे लिहा

प्रश्न ५: खालील प्रश्नांची उत्तरे तुमच्या शब्दांत लिहा

अ) तुमच्या शरीरातील त्वचा कोणकोणती कार्ये करते?

त्वचा खालील कार्ये करते:
१) शरीराच्या अंतर्गत अवयवांचे संरक्षण करते, जसे हाडे आणि स्नायू.
२) शरीराचे तापमान नियंत्रित करते आणि घामाद्वारे विषारी पदार्थ बाहेर टाकते.
३) सूर्यप्रकाशातून ‘ड’ जीवनसत्त्वाची निर्मिती करते.
४) स्पर्श, दाब आणि वेदना यांसारख्या संवेदना जाणण्यासाठी इंद्रिय म्हणून काम करते.
५) सूर्याच्या अतिनील किरणांपासून संरक्षण करते, मेलॅनिनमुळे.

आ) तुमच्या शरीराची हाडे मजबूत व निरोगी राहण्यासाठी तुम्ही काय काय कराल?

हाडे मजबूत आणि निरोगी ठेवण्यासाठी:
१) कॅल्शियमयुक्त आहार घ्यावा, जसे दूध, दही आणि पालक.
२) नियमित व्यायाम करावा, जसे चालणे किंवा योगासने.
३) सूर्यप्रकाशात वेळ घालवावा, ‘ड’ जीवनसत्त्वासाठी.
४) पुरेसे पाणी प्यावे, खनिजांचे संतुलन राखण्यासाठी.
५) धूम्रपान आणि जास्त साखर टाळावी, कारण ते हाडे कमकुवत करतात.

इ) मानवी अस्थिसंस्थेची कार्ये कोणती?

मानवी अस्थिसंस्थेची कार्ये:
१) शरीराला आकार आणि संरचना प्रदान करते.
२) आधार देऊन स्थिरता देते, ज्यामुळे हालचाल शक्य होते.
३) हृदय, फुफ्फुसे यांसारख्या अवयवांचे संरक्षण करते.
४) स्नायूंना जोडण्यासाठी पृष्ठभाग देते.
५) अस्थिमज्जेतून रक्तपेशींची निर्मिती करते.

ई) आपल्या शरीराची हाडे मोडण्याची कारणे सांगा.

हाडे मोडण्याची कारणे:
१) पडणे किंवा धक्का लागणे, जसे खेळताना.
२) अपघातांमुळे, जसे वाहन अपघात.
३) कॅल्शियम आणि ‘ड’ जीवनसत्त्वाची कमतरता.
४) वयामुळे हाडांची घनता कमी होणे.
५) ऑस्टियोपोरोसिससारखे आजार.

उ) हाडांचे प्रकार किती व कोणते?

हाडांचे चार प्रकार: १) चपटी हाडे (उदा. कवटी), २) लांब हाडे (उदा. हात-पाय), ३) लहान हाडे (उदा. बोटे), ४) अनियमित हाडे (उदा. मणके).

आपली अस्थिसंस्था व त्वचा - प्रश्न ६: काय होईल ते सांगा

प्रश्न ६: खालील परिस्थितीत काय होईल ते सांगा

अ) जर आपल्या शरीरामध्ये हाडांचे सांधे नसले, तर?

जर सांधे नसतील तर:
१) हालचाल अशक्य होईल, जसे चालणे किंवा वाकणे.
२) शरीर कठोर होईल, दैनंदिन कामे थांबतील.
३) स्नायूंना जोडण्याची जागा नसेल, स्नायूंची कार्यक्षमता कमी होईल.

आ) आपल्या त्वचेमध्ये 'मेलॅनिन' नावाचे रंगद्रव्यच नसले, तर?

जर मेलॅनिन नसेल तर:
१) त्वचा फिकट किंवा रंगहीन दिसेल.
२) अतिनील किरणांपासून संरक्षण मिळणार नाही, त्वचेचा कर्करोगाचा धोका वाढेल.
३) त्वचा संवेदनशील होईल, सूर्यप्रकाशात जळजळ होईल.

इ) आपल्या शरीरातील मणक्याच्या ३३ हाडांच्या साखळीऐवजी फक्त एकच सलग हाड असते, तर?

जर मणक्याचे एकच हाड असेल तर:
१) पाठीला लवचिकता मिळणार नाही, वाकणे किंवा बसणे अशक्य होईल.
२) हालचाल मर्यादित होईल, दैनंदिन क्रिया कठीण होतील.
३) अंतर्गत अवयवांचे संरक्षण कमी होईल, धक्के शोषले जाणार नाहीत.

FAQ आणि शेअरिंग

मुलांनो, हा स्वाध्याय तुमच्या मित्रांसोबत शेअर करा. त्यांनाही अभ्यास करताना मदत होईल.

हा स्वाध्याय WhatsApp, Facebook, किंवा ईमेलद्वारे शेअर करा. स्वाध्यायाची माहिती आवडल्यास खाली कमेंट करून सांगा!

स्वाध्यायाची माहिती आवडल्यास आम्हाला कमेंट करून सांगा.

आपल्या अभिप्रायाने आम्हाला प्रोत्साहन मिळेल. खालील कमेंट विभागात आपले विचार लिहा!