इयत्ता सातवी भूगोल धडा ४: हवेचा दाब स्वाध्याय प्रश्नोत्तरे
इयत्ता सातवीच्या भूगोल विषयातील धडा ४: हवेचा दाब यामध्ये हवेचा दाब, दाबपट्टे, आणि त्यांचे भौगोलिक कारणांचे शैक्षणिक वर्णन आहे. या स्वाध्यायात प्रश्नोत्तरे, टिपा, आणि दाबपट्ट्यांचे वितरण यांचा समावेश आहे, जे विद्यार्थ्यांना या संकल्पना समजण्यास मदत करते.
प्रश्न १: कारणे द्या
१) हवेचा दाब उंचीनुसार कमी होतो.
हवेतील धूलिकण, जड वायू आणि बाष्प यांचे प्रमाण भूपृष्ठलगत जास्त असते. उंची वाढल्यास हे प्रमाण कमी होते आणि हवा विरळ होते, त्यामुळे हवेचा दाब कमी होतो.
२) हवादाब पट्ट्यांचे आंदोलन होते.
सूर्याच्या उत्तरायण आणि दक्षिणायनामुळे सूर्यप्रकाशाचा कालावधी आणि तीव्रता बदलते, त्यामुळे तापमानपट्टे आणि दाबपट्ट्यांचे स्थान ५° ते ७° उत्तर किंवा दक्षिणेकडे सरकते.
प्रश्न २: खालील प्रश्नांची थोडक्यात उत्तरे लिहा
१) हवेच्या दाबावर तापमानाचा कोणता परिणाम होतो?
जास्त तापमानामुळे हवा गरम, हलकी आणि प्रसरण पावते, ती वर जाते, त्यामुळे हवेचा दाब कमी होतो.
२) उपध्रुवीय भागात कमी दाबाचा पट्टा का निर्माण होतो?
उपध्रुवीय भागात पृथ्वीचा आकार वक्राकार असल्याने हवा बाहेर फेकली जाते, त्यामुळे कमी दाबाचा पट्टा निर्माण होतो.
प्रश्न ३: टिपा लिहा
१) मध्य अक्षवृत्तीय जास्त दाबाचे पट्टे
१) विषुववृत्तीय प्रदेशातून उष्ण हवा वर जाते आणि ध्रुवाकडे वाहते.
२) उंचीवर कमी तापमानामुळे ती थंड आणि जड होते.
३) २५° ते ३५° अक्षवृत्तांदरम्यान ती खाली येते, जास्त दाबाचे पट्टे तयार करते.
४) हे पट्टे कोरडे असल्याने येथे वाळवंटे आढळतात.
२) हवेच्या दाबाचे क्षितिज समांतर वितरण
१) पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर हवेचा दाब समान नसतो.
२) प्रदेशानुसार दाबात फरक पडतो.
३) याला क्षितिज समांतर वितरण म्हणतात.
प्रश्न ४: गाळलेल्या जागी कंसातील योग्य पर्याय लिहा
१) हवा उंच गेल्यावर ............ होते. (दाट, विरळ, उष्ण, दमट)
विरळ
२) हवेचा दाब ............ यापरिमाणात सांगतात. (मिलिबार, मिलीमीटर, मिलिलिटर, मिलिग्रॅम)
मिलिबार
३) पृथ्वीवर हवेचा दाब ............ आहे. (समान, असमान, जास्त, कमी)
असमान
४) ५° उत्तर व ५° दक्षिण अक्षवृत्तांदरम्यान ............ दाबाचा पट्टा आहे. (विषुववृत्तीय कमी, ध्रुवीय जास्त, उपध्रुवीय कमी, मध्य अक्षवृत्तीय जास्त)
विषुववृत्तीय कमी
प्रश्न ५: ३०° अक्षवृत्तापाशी जास्त दाबाचा पट्टा कसा तयार होतो? तो भाग वाळवंटी का असतो?
१) विषुववृत्तीय उष्ण हवा वर जाऊन ध्रुवाकडे वाहते.
२) उंचीवर थंड होऊन जड होते आणि २५° ते ३५° अक्षवृत्तांदरम्यान खाली येते.
३) यामुळे जास्त दाबाचा पट्टा तयार होतो.
४) हा पट्टा कोरडा असल्याने पाऊस पडत नाही, म्हणून वाळवंटे तयार होतात.
प्रश्न ६: हवेचे दाबपट्टे दर्शवणारी सुबक आकृती काढून नावे द्या
[विद्यार्थ्यांनी स्वतः आकृती काढावी: विषुववृत्तीय कमी दाब, मध्य अक्षवृत्तीय जास्त दाब, उपध्रुवीय कमी दाब, आणि ध्रुवीय जास्त दाब पट्टे दर्शवावे]
FAQ आणि शेअरिंग
मुलांनो, हा स्वाध्याय तुमच्या मित्रांसोबत शेअर करा. त्यांनाही अभ्यास करताना मदत होईल.
हा स्वाध्याय तुमच्या मित्रांसोबत WhatsApp, Facebook, किंवा ईमेलद्वारे शेअर करा. स्वाध्यायाची माहिती आवडल्यास खाली कमेंट करून सांगा!
स्वाध्यायाची माहिती आवडल्यास आम्हाला कमेंट करून सांगा.
आपल्या अभिप्रायाने आम्हाला प्रोत्साहन मिळेल. खालील कमेंट विभागात आपले विचार लिहा!
इयत्ता सातवी भूगोल धडा ४: हवेचा दाब स्वाध्याय प्रश्नोत्तरे
इयत्ता सातवी भूगोल धडा ४ चा स्वाध्याय: हवेचा दाब यामध्ये हवेचा दाब, दाबपट्टे, आणि त्यांचे भौगोलिक कारणांचे शैक्षणिक वर्णन आहे. या स्वाध्यायात प्रश्नोत्तरे, टिपा, आणि दाबपट्ट्यांचे वितरण यांचा समावेश आहे. विद्यार्थ्यांसाठी उपयुक्त मराठी अभ्यास साहित्य आणि भौगोलिक संकल्पनांची जाणीव करून देण्याची संधी येथे उपलब्ध आहे.
कीवर्ड्स: इयत्ता सातवी भूगोल, हवेचा दाब, स्वाध्याय प्रश्नोत्तरे, 7वी भूगोल स्वाध्याय, मराठी अभ्यास, दाबपट्टे, वाळवंट, 7वी भूगोल गाइड pdf, Maharashtra board geography
संबंधित स्वाध्याय: इयत्ता सातवीच्या इतर भूगोल पाठांचे स्वाध्याय शोधण्यासाठी:
